Wat laat jij viraal gaan?
Terwijl het coronavirus een meedogenloze weg over de hele wereld aflegt, is het niet het enige dat viraal gaat. Angst, paniekaankopen, dalende beurskoersen en nepnieuws verspreiden zich net zo snel als het besmettelijke virus, wat de situatie alleen maar erger maakt. Ik wil er twee belangrijke vragen bij stellen:
1. Wat kunnen we van deze crisis leren over onszelf, onze samenleving en onze aarde?
2. Is er een positieve boodschap die we viraal kunnen laten gaan om deze akelige neveneffecten te overwinnen?
12 bomen bij zonsondergang. By Andreas Klodt (CC By – NC – SA)
Wat we kunnen leren
Het coronavirus illustreert weer eens hoe verbonden we met elkaar zijn. We zijn één groot dorp. Zowel het coronavirus als de virussen van angst en economische paniek hebben zich daardoor zo snel kunnen verspreiden. Hetzelfde geldt voor de crisis in biodiversiteit en klimaat. Ook die spelen mondiaal en zullen ons allen treffen. Misschien wat langzamer dan het coronavirus, maar uiteindelijk met veel grotere, verwoestende gevolgen. We kunnen deze crises alleen effectief aanpakken door gezamenlijke wereldwijde afspraken en strategieën.
Mensen zijn tot het slechtste én het beste in staat. Dat laat deze uitbraak ook zien: van het zorgen voor buren tot het zelfzuchtig hamsteren van voedsel en toiletrollen. Wanneer we worden geconfronteerd met een wereldwijde crisis, kunnen we niet zo maar een beroep doen op het goede karakter van de mens. We hebben daadkrachtig leiderschap nodig om gedragsverandering tot stand te brengen.
Het welzijn van mensen en van de aarde gaat voor economische groei. De groei van de wereldwijde industrie, handel en consumentisme, die meedogenloze kenmerken heeft, is zo goed als gestopt. Nu de wereldmarkt tot stilstand komt, leidt dat bij velen tot instabiliteit, pijn en angst. De markt heeft er niet op kunnen anticiperen en dat heeft er mede toe geleid dat de crisis zich snel en wereldwijd heeft verspreid. Echter: door gesloten fabrieken en vliegtuigen die niet vliegen wordt de vervuilde lucht weer schoon, daalt de CO₂-uitstoot, is vogelzang in Wuhan weer hoorbaar en keren vissen en andere dieren terug in de kanalen van Venetië. De crisis geeft een kans om de relatie tussen mens, planeet en economie opnieuw te bekijken. We hebben een gezonde economie nodig waar de gezondheid van de mens en een rijke natuur op de eerste plaats moeten komen.
We zijn afhankelijk van gezonde ecosystemen. De wetenschap is er nog niet helemaal uit, maar het lijkt erop dat het coronavirus is ontstaan als gevolg van de illegale handel in wilde dieren. Het virus lijkt overgedragen te zijn door pangolins (schubdieren, die volop illegaal verhandeld worden) en vleermuizen. We knoeien met de natuur op eigen risico. Volgens een artikel in The Guardian ‘denkt een aantal onderzoekers dat de vernietiging van de biodiversiteit door de mensheid voorwaarden schept voor het ontstaan van nieuwe virussen en ziekten zoals COVID-19, met alle gezondheids- en economische gevolgen van dien, in zowel rijke als arme landen.’
Mensen zijn in staat hun gewoontes te veranderen wanneer ze in een crisis verkeren. Zoals een vriend schreef: ‘De wereldwijde reactie op de pandemie heeft al aangetoond dat we, als we daarvoor voldoende gemotiveerd zijn, ons gedrag drastisch en snel kunnen veranderen. Ja, er zal een enorme economische impact zijn – maar we kunnen leven met minder reizen, meer thuiswerken en minder consumentisme. En omdat we het nu ook echt hebben gedaan, zijn er feitelijke gegevens beschikbaar om de impact aan te tonen.’ Als we straks deze verschrikkelijke pandemie te boven zijn, zijn we dan in staat het beste van onze ervaringen te behouden (teleconferenties, virtuele vergaderingen) en meer tijd te besteden aan buren, ouderen en natuur?
We kunnen dus belangrijke lessen leren door het lijden en de beperkingen die het coronavirus met zich meebrengt. Maar laten we tegelijk ook de positieve boodschap van geloof, hoop en liefde uit 1 Korintiërs 13 viraal laten gaan! Deze drie positieve ‘antivirale middelen’ zijn nodig om corona en de gevolgen ervan onder ogen te zien. Ze zijn ook hard nodig om de verdere verstoringen op het gebied van klimaat en biodiversiteit aan te pakken.
Ons geloof is in God die ‘voor ons een veilige schuilplaats is, een betrouwbare hulp in nood’ (psalm 46: 2). Dat betekent niet dat we het virus niet zullen oplopen of dat we economisch niet geraakt zullen worden. Maar het betekent dat God naast ons komt staan en naast iedereen die gewond of gebroken is, menselijk en niet-menselijk, in mededogen en vernieuwing. Het betekent niet dat we ons niet bang zullen voelen, maar het geeft ons een breder perspectief dat ‘niets ons zal kunnen scheiden van de liefde van God’ (Romeinen 8: 38 – 39).
Hoop stelt ons in staat om met onzekerheid om te gaan, omdat het geworteld is in God en niet in wat er om ons heen gebeurt. Ik was vorige week diep geroerd toen ik met een familielid van in de negentig sprak die vertelde dat ze niet bang is voor de dood vanwege haar hoop op eeuwig leven met Christus. Die hoop geldt voor de hele schepping die, ondanks de rampzalige en godslasterlijke manier waarop we haar behandelen, ernaar verlangt ‘bevrijd te worden uit de slavernij van vergankelijkheid en zal delen in de vrijheid en luister die Gods kinderen geschonken wordt’ (Romeinen 8:21).
Ten slotte, de liefde waaraan Paulus ons herinnert als de grootste van de drie. Er zijn prachtige verhalen over vormen van liefde die viraal gaan. Ze duiken op te midden van de tragedie van het coronavirus. Zanger Bono werd geïnspireerd om een nieuw nummer ‘Let your love be known’ te schrijven toen hij hoorde over Italianen die vanaf hun balkons en daken van hun geïsoleerde huizen hun lied lieten horen. Nu velen van ons worden gedwongen tot onthaasting en vaker binnenshuis verkeren, kunnen we ook vooruitkijken. Misschien kunnen we, zoals een vriend in quarantaine schreef ‘in de helende kracht van de natuur iets ervaren van de geestelijke wedergeboorte in onszelf en in onze relatie met God’.
Dus, welk antivirale middelen laat jij werken? Laten we, terwijl de wereld in rep en roer is en velen lijden en worden stilgezet, de boodschap van geloof, hoop en liefde zo veel mogelijk viraal verspreiden!
Vertaald uit het Engels door Jacolien Vreugdenhil – A Rocha Nederland
Kleine foto: Computer illustratie van het SARS-CoV-2 virus, Centers for Disease Control and Prevention (No copyright; Public Domain)
Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in:
Over Dave Bookless
Dave is directeur Theologie bij A Rocha International, waar hij werkt aan het op de agenda zetten van het thema zorg voor de schepping bij internationale christelijke organisaties, theologische instellingen en missiebewegingen. Binnen A Rocha was hij eerder actief als International Trustee en is medeoprichter van A Rocha UK (samen met zijn vrouw Anne). Hij is gepromoveerd aan de Universiteit van Cambridge op Theologie en behoud van biodiversiteit, en heeft bijgedragen aan vele boeken en artikelen, waaronder het boek Het groene hart van het geloof, dat beschikbaar is in zes talen. Geboren en opgegroeid in India, heeft Dave een voorliefde voor Indisch eten, Indiase cultuur en het Indiase christendom. Dave is een gecertificeerd vogelringer en houdt van vogels kijken, hardlopen, en is liefhebber van eilanden en bergen.
Bekijk alle berichten van Dave Bookless (11)