De wereld voeden, maar hoe?
Vertaald uit het Engels door Veraniek Veldstra/Embert Messelink.
In de jaren 80 leerde ik op de universiteit over de ‘Groene revolutie’ van India. De overheid wilde de groeiende bevolking voeden en hongersnoden voorkomen. De ‘moderne’ landbouw kwam in de jaren 60 en 70 op: irrigatie, zaadverbetering, mechanisering en grote hoeveelheden insecticiden en pesticiden. De ‘Groene revolutie’ was in de ogen van velen alleen maar vooruitgang: technologie kon ons redden en voeden.
Vandaag de dag zien dingen er heel anders uit. Ja, de productiviteit groeide en de hongersnood bleef uit. Maar tegelijk betaalde de bevolking een hoge prijs. Veel kleine boeren kwamen in de macht van geldschieters en multinationals. Boeren die voorheen van hun land leefden moesten zich zwaar in de schulden steken: volgens schattingen hebben 300.000 boeren uit India zelfmoord gepleegd sinds 1995. Dan zijn er nog de kosten voor de samenleving. Hoewel tegengesproken door sommigen, heeft het ongecontroleerde gebruik van chemische middelen een ernstige impact op drinkwater, kindersterfte, handicaps en andere ziekten. De staat Punjab wordt beschreven als “in de greep van een verschrikkelijke milieucrisis en gezondheidscrisis die voortvloeit uit de intensieve landbouwpraktijken die de afgelopen vier decennia grote hoeveelheden chemicaliën en pesticiden gebruikten.” Punjab heeft 2,5% van India’s landbouwgrond, maar gebruikt 18% van India’s pesticiden.
De gevolgen voor het milieu zijn enorm. Door het verbouwen van één gewas en overvloedig gebruik van insecticiden vermindert de biodiversiteit, zowel op landbouwgronden zelf als in de gebieden eromheen. De sterke vermindering van het aantal honingbijen wereldwijd kan ‘de kanarie in de kolenmijn’ zijn als het gaat om de impact van chemische middelen op ecosystemen [*]. Daarnaast wordt de vruchtbaarheid van de grond verwoest, waardoor steeds meer mest nodig is. Dit creëert niet alleen een cyclus waarin we steeds meer afhankelijk zijn van de vervuiling en eindige voorraden grondstoffen (essentieel voor het produceren van kunstmest), het vernietigt ook de vruchtbaarheid van de bodem zelf.
Kerkleiders uit de regio Dakatcha Woodlands in Kenia leren hoe ze Bijbels kunnen boeren.
Dat roept de vraag op: kunnen we alle mensen voeden zonder deze ernstige sociale en milieuproblemen? Wat zegt de Bijbel, als de Bijbel er al iets over zegt, over grond, landbouw en landgebruik? Best veel! Als je de details wilt weten, dan beveel ik het boek van Ellen Davis aan ‘Scripture, Culture and Agriculture: An agrarian reading of the Bible’. De boodschap van dit boek – en ook van de Bijbel – is dat het land geen gebruiksvoorwerp is, maar dat we als mensen diep verbonden zijn met het land. Wij zijn gemaakt uit grond: Adam van adamah (stof van de aarde). Grond is geen levenloos object, maar een gemeenschap van miljoenen micro-organismen. Als we de grond vergiftigen met kunstmatige meststoffen en pesticiden, dan vernietigen we het leven in de bodem en de capaciteit om zich te herstellen. Daarom was die zogenaamde ‘Groene revolutie’ gedoemd op lange termijn te mislukken. Er was geen respect voor de integriteit van de bodem of de lokale kennis van de mensen die daar al generaties lang woonden.
Daarom is ‘Farming God’s Way’ (‘Bijbels boeren’), dat in meer dan 20 Afrikaanse landen wordt gebruikt, een echte oplossing. Dat geldt voor kleine boeren, voor het voeden van mensen en voor het herstellen van de biodiversiteit…en alles is gebaseerd op Bijbelse principes toegepast op de Afrikaanse context. A Rocha Kenia en A Rocha Uganda hebben jarenlang Farming God’s Way gebruikt. Boeren werken met lokale zaden, natuurlijke bestrijdingsmiddelen, compost en mulch als mest en om vocht vast te houden (‘Gods deken’). Ook krijgen ze een Bijbelse en wetenschappelijke training over de onderlinge afhankelijkheid in de schepping. De resultaten kunnen fantastisch zijn! In een recente e-mail uit Kenia las ik over een boer die met deze methode een 5 keer zo grote uienopbrengst had als zijn buurman, en dit nog wel tijdens een droge periode.
Hoe wordt jouw eten verbouwd? Of je nou zelf een tuintje hebt of niet, we eten allemaal. Is in een wereld waarin miljoenen mensen honger lijden en de biodiversiteit verdwijnt, chemische landbouw de enige oplossing? God heeft ons gemaakt als wezens die verbonden zijn aan elkaar en aan het land. Dan maakt het uit wat we eten, hoe en waar het groeit en wat eraan toegevoegd wordt. Zullen we het hier vaker met elkaar over hebben? En zullen we programma’s zoals Farming God’s samen ondersteunen en bekend maken? Voor de armen, voor de planeet, voor God?
Kom in contact met meer christenen die geven om Gods schepping via A Rocha Nederland.
Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in:
Over Dave Bookless
Dave is directeur Theologie bij A Rocha International, waar hij werkt aan het op de agenda zetten van het thema zorg voor de schepping bij internationale christelijke organisaties, theologische instellingen en missiebewegingen. Binnen A Rocha was hij eerder actief als International Trustee en is medeoprichter van A Rocha UK (samen met zijn vrouw Anne). Hij is gepromoveerd aan de Universiteit van Cambridge op Theologie en behoud van biodiversiteit, en heeft bijgedragen aan vele boeken en artikelen, waaronder het boek Het groene hart van het geloof, dat beschikbaar is in zes talen. Geboren en opgegroeid in India, heeft Dave een voorliefde voor Indisch eten, Indiase cultuur en het Indiase christendom. Dave is een gecertificeerd vogelringer en houdt van vogels kijken, hardlopen, en is liefhebber van eilanden en bergen.
Bekijk alle berichten van Dave Bookless (11)