Mangrove-theologie
Geschreven door Dave Bookless, verschenen op 4 mei 2023. Vertaald uit het Engels door Marleen Korsaan.
Toen ik een jonge kerel was, was er een missionaire gemeenschap met een nieuwsbrief voor jongvolwassenen. Ik nam deze nieuwsbrieven altijd gretig in me op. De titel van één artikel is me altijd bijgebleven: Heeft God jou geroepen om te blijven waar je bent?
In die tijd woonde mijn familie in een rustig Engels dorpje met een wat slaperig kerkje. Het idee dat missionair-zijn betekende dat je op bijzondere, exotische plekken kwam, sprak mij erg aan. Tegen de tijd dat ik dertig was, had ik al op meer dan twintig verschillende plekken gewoond en had ik veel landen bezocht. Maar God vertelde me iets heel anders. Ik realiseerde me dat ik door mijn hypermobiliteit – een missionaire jeugd, kostscholen, studie, reizen, werk zoeken – mijn wortels was kwijtgeraakt. Ik had geen thuis en hoorde nergens bij. Ik zag in dat de roeping om te ‘gaan!’ van God kan zijn, maar dat het ook een manier kan zijn om weg te lopen van verantwoordelijkheden, om avontuur te zoeken om het avontuur, en om de roeping om diep te wortelen en vrucht te dragen waar God ons heeft geplant, te vermijden.
De Bijbeltekst waardoor God tot mij sprak, was Jeremia 29. Toen Jeremia deze woorden schreef was Gods volk in ballingschap in Babylon, een plek die ze haatten en waaruit ze wilden ontsnappen. Voor Israël was Babylon goddeloos, vijandig terrein. Daarom vroegen ze, ‘Hoe moeten wij een lied van de Heer zingen op vreemde grond?’ (Psalm 137:4).
Gods antwoord op die vraag moet hen hebben geschokt en verward. God zei niet: ‘Maak je geen zorgen, jullie zullen snel thuis zijn’ of: ‘Jullie thuis is in de hemel, focus niet op je omgeving’. God draagt het volk in ballingschap op om tuinen aan te leggen, zonen en dochters te verwekken en om te bidden en te werken voor de vrede en voorspoed van ‘de stad waarheen ik jullie heb weggevoerd.’
Jeremia 29:4-7 is voor ons vandaag niets minder dan een manifest voor christelijke betrokkenheid op lokaal niveau. God roept zijn volk op om stevig te wortelen waar Hij ze heeft geplaatst – op ecologisch, sociaal, economisch en spiritueel vlak. Als we alleen maar wachten op de roep om te ‘gaan!’, kunnen we onze tuinen, volkstuinen, onze buurtrelaties en onze sociaal-politieke betrokkenheid verwaarlozen.
Jeremia 29 definieert ‘duurzame ontwikkeling’, meer dan 2600 jaar voor de VN-duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. Naast de drie conventionele pijlers van duurzaamheid: ecologisch (leg tuinen aan), sociaal (families) en economisch (de vrede en voorspoed van de stad), herinnert God ons eraan dat we de spirituele dimensie nooit uit het oog mogen verliezen (bid voor de stad).
We kunnen samenwerken met seculiere organisaties en andere religies om armoede en ecologische problemen te bestrijden, maar onze visie is gericht op Gods glorie over heel de aarde, en elk schepsel die zich in aanbidding buigt voor Jezus Christus.
Natuurlijk roept God iedereen op om te ‘gaan!’, om uit de comfortzone te stappen en Hem te volgen in het onbekende. Maar als ik de Bijbel herlees zie ik ook dat God vaak roept om te gaan en niet te blijven dwalen in de wildernis, maar om te wortelen op een nieuwe plek. In mijn eigen reizen word ik steeds aangesproken door het beeld van christenen als mangroves. Mangroves groeien in de tropen, op de grens tussen zoet en zout water (kerk en wereld?). De diepe, met elkaar verweven wortelsystemen maken de bomen een heel effectieve schokdemper tegen stormen. Er is een direct verband tussen de slechtst getroffen gebieden van de tsunami in 2004 en de gebieden waar de mangroves waren weggehaald. De stormen van vandaag zijn ecologisch, sociaal, economisch en politiek. Met diepe wortels kun je de krachten die chaos veroorzaken weerstaan. Je kan een toevluchtsoord zijn en hoop bieden. Mangroves zijn ook een bron van leven – vissen, vogels, krabben en vele aspecten van biodiversiteit floreren en groeien in hun buurt. Wat een mooi beeld voor kerken en christelijke huishoudens.
Dus, stel jezelf gerust de vraag: ‘Heeft God mij geroepen om te blijven waar ik ben?’ Maar, terwijl je wacht op het antwoord, en áls je dan de wereld in trekt, doe het alsjeblieft met overtuiging. Plant iets en verzorg het. Bouw met het oog op de toekomst, ook wanneer je nog geen resultaat ziet. Investeer in blijvende vrede en voorspoed – welzijn dat voortvloeit uit herstelde relaties op elk vlak. Als je vrucht wil dragen, zorg dan goed voor je wortels.
Dave Bookless is directeur Theologie bij A Rocha International. Daar werkt hij eraan om het thema ‘zorg voor de schepping’ bij internationale christelijke organisaties, theologische instellingen en missionaire bewegingen op de agenda te zetten. Binnen A Rocha was hij eerder actief als International Trustee en medeoprichter van A Rocha UK (samen met zijn vrouw Anne). Hij is aan de Universiteit van Cambrigde gepromoveerd op Theologie en behoud van biodiversiteit. Verder heeft Dave bijgedragen aan vele boeken en artikelen, waaronder het boek Het groene hart van het geloof, dat beschikbaar is in zes talen. Door zijn jeugd in India heeft Dave een voorliefde voor Indisch eten, Indiase cultuur en het Indiase christendom. Dave is een gecertificeerd vogelringer en houdt van vogels kijken en hardlopen, en hij is liefhebber van eilanden en bergen.
Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in:
